طب سنتي

زالو درماني نيز يكي از روش هاي طب سنتي مي باشد كه مي تواند براي بسياري از بيماري ها مورد استفاده قرار گيرد و خواص بسياري نيز براي آن عنوان شده است. علاوه بر زالو روغن زالو نيز كه با پايه گياهي توليد مي شود نيز داراي خواص فراواني است كه مي تواند علاوه بر موارد زيبايي براي درمان بيماري ها نيز به كار برود.

خواص درماني زالو

زالو خون را بهتر از حجامت از عمق بدن بيرون مي كشد. زالو انداختن براي بيماريهاي پوستي مثل جوش، دمل هاي صورت ، لكه ها و نقطه هاي سياه و سفيد و نظاير آن مفيد است. امروزه زالو به دليل خاصيت ضد انعقاد خود يكي از ابزارهاي جراحي در پيوندها و دوام بافت پيوندي است. هر زالو حدوداً 5CC خون در مرحله اول مي مكد. البته اگر خونريزي را قطع نكنيد ممكن است تا 150CC خونريزي ادامه يابد (  10 ساعت يا بيشتر ). طي زالو درماني با 10 عدد زالو ، خون از دست رفته ( شامل خونريزي پس از اتمام خونخواري ) 250-350 CC خواهد بود. تحقيقات نشان مي دهد كه 3-5 روز پس از زالو اندازي عروق جديدي در اطراف و حاشيه ي محل نيش زالو به وجود مي آيند كه براي تخليه عروقي اين ناحيه مفيدند. بنابراين از نظر درماني بسيار مهم است كه درمان به زودي قطع نشود ؛ بلكه در دفعات بعدي نيز ادامه يابد تا بيماري و آسيب مرتفع شود. اثرات فارماكولوژيكي بزاق زالو به مدت 10 ساعت يا بيشتر در محل زخم باقي مي ماند. چنين اثراتي را نمي شود با مصرف مواد ضد انعقادي معمولي مثل هپارين در زخم هاي كوچك پوست به وجود آورد. در بيشتر روش هاي جراحي استفاده از زالو توسط جراح ماهر براي بيمار توضيح داده مي شود ، اين روش قديمي يك روش بي درد كننده اساسي است ؛ زيرا ترشحات زالو با تأثير بر روي اعصاب اطراف محل درد ، بي حسي موضعي ايجاد مي كند.

از آن جايي كه زالو درماني و استفاده از محصولات جانبي توليدي از زالو مانند روغن زالو، پرورش زالو بسيار مورد توجه قرا گرفته اند. اين روزها در كشور بسيار رونق گرفته است.

 زالو درماني,زالو انداختن,خواص زالو درماني

جايگاه زالو در طب سنتي ايرانيان :  شيخ الرئيس ابن سينا باب مبسوطي پيرامون زالو دارد و چنين مي فرمايند :

«از زالوهايي كه كرك ريز و نرم دارند يا لاجوردي رنگ هستند پرهيز كنيد زيرا دچار غشي، خونريزي، تب، سستي و قرحه هاي بدخيم خواهيد شد. از زالويي استفاده شود كه در آب هاي خزه دار كه محل زيست قورباغه هاست نمو كرده و نه زالويي كه در آبهاي گل آلود سياه بوده است. زالو بهتر است «حجامت» خون تباه را از عمق بدن بيرون مي كشد. زالو را ابتدا سرازير نگهداريد تا استفراغ كند و محتويات شكمش بيرون آيد سپس اندكي خون بره به او بدهيد. سپس مواد چسبنده و كثيف بدن او را با بوراكس پاك كنيد ( استفاده از مواد صابوني عطردار مضر است) و جايي را كه مي خواهيد زالو بگذاريد با دست مالش دهيد تا سرخ شود. اگر جاي زالو انداختن را با گل سرشور يا خون اندود كنند. زالو بهتر مي چسبد. بهتر آن است كه پس از جدا شدن زالو، محل گزش او را حجامت برنهيد تا احياناً اگر آزاري و عفونتي براثر نيش زالو عارض شده، از بين برود اگر پس از زالو اندازي خون بند نمي آيد مازوج سوخته، نوره، خاكستر يا سوده نرم (يا پودر باقلا و زردچوبه)استعمال شود. زالو اندازي براي بيماري هاي پوست از قبيل جوش ها، دمل ها، لكه هاي سياه و نقطه هاي سياه و سپيد و... مفيد است.»

در طب عاميانه نيز زالو در كوچه و بازار به فروش مي رسيده و تا حدود سي سال قبل، همه مي دانستند كه براي علاج زخم چركين و دمل بهترين درمان زالو اندازي است. يا براي پيشگيري از فساد دهان و لثه و داشتن دندانهاي محكم بايد بناگوش را زالو گذاشت. مخبرالسلطنه در كتاب خاطرات و خطرات حكايتي جالب نقل مي كند : «جهانگيرخان وزير صنايع دچار قانقريا شد و دكتر تولوزان فرانسوي (پزشك مخصوص دربار) دستور به قطع پاي ايشان داد. آشنايان جهانگيرخان با قطع پا مخالفت ورزيده و ميرزاحسن خان جراح باشي محله را به عيادت جهانگيرخان آوردند. او پس از معاينه گفت به من يازده روز فرصت دهيد تا اين پا را معالجه كنم. ميرزاحسن در سه نوبت زالوي زيادي به پاي بيمار انداخت و پس از ياده روز از تولوزان فرانسوي دعوت كردند كه پا را ملاحظه كند. تولوزان وقتي پا را ديد، بهبود آن را تأييد كرد و از اينكه قبلاً به ميرزاحسن ناسزا گفته بود معذرت خواهي كرد و دويست تومان به ميرزاحسن داد».

زالو اندازي جزو سنت هاي درماني پذيرفته شده و به همان معروفيت و مقبوليت حجامت و فصد (رگ زني) بين توده هاي مردم رواج داشت. آري اين حيوان يك گرمي به ظاهر مشمئز كننده طي ساليان دراز بيماري هاي صعب العلاجي را براحتي درمان مي كرد و بيماران را از صرف هزينه هاي گزاف، بريده شدن از اندام ها، بد شكل شدن پوست، فلج شدن ناشي از سكته مغزي و . . . نجات مي داده است. تأييد اين نظر را با پرسش از افراد 40سال به بالا مي توانيد جستجو كنيد.ديدگاه حكيم جرجاني پيرامون زالو درماني : جرجاني معتقد است بهترين زالو، زالوي موجود در آب هاي پاكيزه است و شكل او بايد همانند دم موش باشد و شكم او سرخ و پشت او سبز و سرش كوچك باشد و او نيز معتقد است منفعت زالو بيشتر در بيماري هاي پوستي مانند ريش بلخي، قوبا، سعفه و . . . مي باشد. طريقه استعمال و موارد احتياطي كه جرجاني برشمرده همان ديدگاه بوعلي سيناست كه از تكرار آن صرف نظر مي كنيم. نكته بارز افتراق ديدگاه جرجاني با تمام حكما درباره كاربرد زالو اين جمله او در كتاب ذخيره است كه مي فرمايد : «نخست تن را به فصد و مسهل پاك بايد كرد و سپس ديوچه (زالو) را فراز گذاريد تا منفعت او پديد آيد» علاوه بر موارد ذكر شده مي توانيد در يك مقاله ديگر خواص روغن زالو  و ساير مزاياي زالو درماني را مطالعه فرماييد.